Czy nowy minister sprawiedliwości ma szansę naprawić polski wymiar sprawiedliwości?

Czy polski wymiar sprawiedliwości działa sprawiedliwie i skutecznie? Jakie zmiany są dziś potrzebne? Czy możliwe jest porozumienie ponad politycznymi podziałami? O tym w rozmowie z Piotrem Trudnowskim z Klubu Jagiellońskiego.

Polskie sądownictwo od lat zmaga się z problemami, które dotykają zarówno obywateli, jak i instytucje państwa. Piotr Trudnowski zwraca uwagę na jeden z kluczowych aspektów patologii: automatyzm decyzji podejmowanych przez sędziów, szczególnie w sprawach dotyczących inwigilacji obywateli i przedłużania aresztów tymczasowych.

– Wymiar sprawiedliwości działa dziś często bez realnej kontroli nad działaniami sędziów. Widać to choćby na przykładzie spraw związanych z Pegasusem – gdzie decyzje zapadały seryjnie, bez głębszej refleksji – mówi Trudnowski.

Problemem mentalność sędziów i prokuratorów

-Wielu z nich działa według schematu: „zawsze tak było”, co prowadzi do formalizmu i braku namysłu nad konsekwencjami decyzji. – To nie są decyzje podejmowane z myślą o ochronie wolności obywatelskich – zaznacza.

Sytuację pogorszyły zmiany wprowadzone za czasów ministra Zbigniewa Ziobry. Nowe przepisy ułatwiły zatwierdzanie wniosków o areszt tymczasowy, wzmacniając automatyzm w działaniu wymiaru sprawiedliwości i osłabiając mechanizmy kontroli.

Czy możliwy jest nowy początek i reforma wymiaru sprawiedliwości ponad podziałami?

– Prezydent Karol Nawrocki dobrze rozumie patologie, które obserwowaliśmy w ostatnich latach. Waldemar Żurek mógłby wyjść z propozycją: „wszyscy popełnialiśmy błędy, spróbujmy teraz otworzyć nowy rozdział” – mówi Trudnowski.

Taki gest – jego zdaniem – mógłby być fundamentem konstruktywnego porozumienia i próbą odbudowy zaufania publicznego do sądów.